12 Kasım 2017 Pazar

Nedir bu "Subitizing"?

Sayı hissinin ne demek olduğunu Sayıları Hissedebilir miyiz? başlıklı yazımda açıklamaya çalışmıştım. Kısaca sayı hissi "sayıları esnek bir biçimde kullanma, sayılarla işlemlerde pratik düşünme, en etkin ve kullanışlı çözümü seçme, bazı durumlarda, duruma uygun standart olmayan yolları yaratma, problemi kolaylaştırıcı durumlarda kıyaslama (referans) noktasını kullanma, kesirlerde kavramsal düşünme ve kesirlerde farklı gösterim biçimlerini kullanma" olarak tanımlanabilir.

Sayı hissinin  gelişmesinde önemli göstergelerden birisi "Subitizing"dir. Bu terim için çeşitli Türkçe karşılıklar önerilmiştir. Fakat bu önermelerin ilgili kavramın tam olarak anlaşılabilmesini sağladığını söylemek pek mümkün değildir. Bu karşılıklardan birisi " nesneleri anlık kavrama"dır. Subitizing kavramı, belirli sayıdaki nesneyi gördüğümüzde, nesneleri saymadan kaç tane olduklarını algılayabilme becerisidir. İnsanlar, 1, 2 ve 3 tane nesneden oluşan grupları saymadan kaç adet oldukları kavrama becerisine sahip olarak doğmaktadır. Bu beceri, ilerleyen yıllarda geliştirilebilmektedir. Nesneleri anlık kavrama becerisini geliştirmek, toplama ve çıkarma işlemlerine temel oluşturmak için izlenebilecek etkili bir yöntemdir.

Bu beceriye çeşitli ülkelerin okul öncesi öğretim programlarında yer verilmektedir. Örnegin; Amerika'nın Teksas Eyalet kazanımlarında hem anaokulu hem de ilkokul 1. sınıf kazanımlarında yer almaktadır.

K.2.D Recognize instantly the quantity of a small group of objects in organized and random arrangements

1.2.A Recognize instantly the quantity of structured arrangements.

Ülkemizde okul öncesi öğretim programı kazanımlarından matematiğe yönelik olanlar arasında nesneleri sayma,  ritmik sayma, bir sayısan geriye ritmik sayma, belirli sayıda nesneye ekleme veya çıkarma yapma gibi kazanımlar yer alsa da "anlık nesneleri kavrama"ya yönelik bir kazanım yer almamaktadır. 

Bu konudaki eksikliği gidermek için "Subitizing" becerisini geliştirmede kullanılabilecek birkaç etkinlik önerisinde bulunmak istiyorum. 

1. Parmaklarla modelleme: Parmaklar anlık sayıları algılama becerisini geliştirmede yaygın olarak kullanılmaktadır. Her iki elimizde de beş parmak bulunmaktadır. Aşağıdaki resme bakan herkes parmakları tek tek saymadan direk 8 parmak olduğunu söyleyebilir. Bu şekilde parmaklarımızı kullanarak anlık sayıları kavrama becerisini geliştirebiliriz.




2. Zarlarla modelleme: Subitizing becerisini geliştirmek için kullanılabilecek en etkili araçlardan birisi zarlardır. Zarların üstünde yer alan noktaların dizilimi anlık sayıları algılama becerisini geliştirmek için rahatlıkla kullanılabilir.





3. Onluk kartlarla modelleme: Onluk kartlar nesneleri görsel olarak kavramada yardımcı olmanın yanı sıra onluk sistem için de etkili bir araçtır.





4. Dominolarla modelleme: Domino taşları üzerindeki noktaların dizilimi zarlarla aynıdır. Bir domino taşı üzerinde iki farklı sayı temsil edilmektedir. Bu açıdan sayıları gruplama ve toplama için kullanılabilecek bir araçtır.



Hiç yorum yok:

Yorum Gönder